O tym jak bardzo prawo może być zawiłe i skomplikowane, już chyba każdy wie. „Prawo pracy pod lupą”, to cykl wpisów dotyczących zagadnień prawnych, które są istotne z punktu widzenia pracownika, a nie zawsze są w pełni jasne. Podajemy je w przystępnej formie pytań i odpowiedzi. Tym razem, poruszamy zagadnienia dotyczące praw kobiet w ciąży.
- Mam tzw. pracę biurową i pracuję przy komputerze, a jestem w ciąży. Czy w związku z tym mogę pracować krócej?
Praca przy monitorze ekranowym, może być wykonywana przez kobietę w ciąży maksymalnie 8 godzin w ciągu doby. Ważne jest natomiast to, że jednorazowo czas spędzony przy monitorze nie może przekroczyć 50 minut, a następnie pracownica musi odbyć minimum 10-minutową przerwę.
- Pracuję w sklepie i większość czasu spędzam w pozycji stojącej. Aktualnie jestem w ciąży. Czy w związku z tym jestem pod jakąkolwiek ochroną?
Tak. Podczas jednej zmiany możesz spędzić maksymalnie 3 godziny w pozycji, natomiast jednorazowo nie możesz przekraczać 15 minut w pozycji stojącej. Po tym czasie, musisz udać się na 15-minutową przerwę.
- Jakiego rodzaju prac nie można wykonywać będąc w ciąży?
Pełny wykaz prac przedstawiony jest w Rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią. Mówiąc w skrócie, są to prace, które:
a) powiązane są z nadmiernym wysiłkiem fizycznym (m.in. ręcznym transpotem ciężarów);
b) biorąc pod uwagę sposób i warunki ich wykonywania mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie kobiety.
- Jestem w ciąży. Czy pracodawca może wypowiedzieć mi umowę?
W większości przypadków nie. Ale istnieją pewne wyjątki:
a) gdy są okoliczności, które uzasadniają rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownicy (po uzyskaniu zgody zakładowej organizacji związkowej);
b) gdy pracownica będzie na okresie próbnym, który jest krótszy niż 1 miesiąc;
c) w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.
- Jestem zatrudniona na czas określony (1 rok) i zaszłam w ciążę. Czy pracodawca może mi rozwiązać umowę?
Jeśli dzień zakończenia Twojej umowy nastąpiłby po upływie 3. miesiąca ciąży, to Twoja umowa automatycznie ulega przedłużeniu do dnia porodu (dotyczy to również sytuacji, gdy jesteś na okresie próbnym przekraczającym 1 miesiąc). Oczywiście jest pewien wyjątek.
- Jaki jest wyjątek wspomniany w punkcie 5?
Dotyczy on umów na czas określony, jeśli są zawarte w celu zastępstwa innego pracownika.
- A jeśli w czasie mojej ciąży, pracodawca ogłosi upadłość bądź likwidację, to co się wtedy dzieje z moim stanowiskiem?
Wówczas pracodawca może rozwiązać Twoją umowę o pracę, natomiast musi zapewnić Ci inne zatrudnienie. Jeśli to się nie powiedzie, wówczas przysługują Ci świadczenia określone w odrębnych przepisach.
- Jestem w ciąży. Mam zaplanowaną wizytę u lekarza, ale niestety w godzinach pracy. Czy pracodawca pozwoli mi pójść w tym czasie do lekarza?
Oczywiście. Pracodawca jest prawnie zobowiązany do tego, aby zwolnić Cię na czas wizyty lekarskiej związanej z ciążą, jeśli wizyta nie może odbyć się poza godzinami pracy. Za ten czas otrzymujesz pełne wynagrodzenie.
- Czy będąc w ciąży mogę pracować w godzinach nadliczbowych?
Nie. Jest to niezgodne z prawem.
- Czy będąc w ciąży mogę pracować w godzinach nocnych?
Nie.Co więcej, pracodawca zobligowany jest tak zmienić grafik, abyś nie musiała pracować w godzinach nocnych, a jeśli nie jest to możliwe, to przenieść Cię do innej pracy. W sytuacji, gdy nie jest to wykonalne, wówczas pracownica winna być zwolniona z obowiązku świadczenia pracy.
- Czy pracodawca może zmusić mnie do delegacji?
Nie. Bez Twojej zgody, pracodawca nie może wysłać Ciebie w delegację.
Artykuł powstał w oparciu o Kodeks Pracy (Ustawa z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy wraz z późniejszymi zmianami) oraz Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią
